Özgüven duygusunun temelleri bebeklik döneminde atılır. Anne ve babanın çocuğa olan davranış ve söylemleri çocukta zaman içinde bir iç sese dönüşür ve ileriki dönemlerde çocuk bu iç sesi dinleyerek hareket eder.

Çocuk birey olarak öncelikle annesi ve babası tarafından saygı görmüş, ciddiye alınmış ve desteklenmiş ise iç sesi ona değerli ve önemli olduğunu, başarabileceğini, toplum içinde bir yeri olduğunu söyler. Ve sonuç olarak çocukta içsel bir güven, diğer adı ile özgüven oluşur.

Aksi anne baba tutumları ise çocuğun hayata karşı güvensiz, tedirgin, hata yapmaktan korkan, utangaç, içine kapanık, asosyal karakter özelliklerini benimsemesine sebep olurken, çocukta öz güven gelişimine ket vurur.

Peki nedir bu HATALI ANNE BABA TUTUMLARI? Hep birlikte bakalım.

1. BASKICI, OTORİTER, BEKLENTİCİ ANNA BABA TUTUMU
   • Sen kimsin ki benimle böyle konuşuyorsun.
   • Sus bakayım, sen daha çocuksun.
   • Anne baba ne derse doğrudur.
   • Sen daha küçüksün. Bilmezsin, düşünemezsin, anlamazsın…
   • Dediklerimi yap yeter.
   • İyi çocuklar annelerinin, babalarının sözünü dinler.
   • Dediğimi yapmazsan seni sevmem.
   • Dediğimi yapmazsan hasta olurum yada seni terk ederim.

Bu gruptaki ebeveynler çocuğa işte bu cümleleri söyler yada davranışları ile ima ederler.Başka bir değiş ile çocuğun fikirlerini küçümser kendi kararlarını uygulatmaya çalışırlar. Özetle çocuğu birey olarak görmez, çocuğun varlığına fikirlerine saygı duymaz, çocuğu yok sayarlar. Sonrasında da olaylar karşısında güçlü olmasını beklerler.

2. MÜKEMMELİYETÇİ AİLE TUTUMU

Çocuğun yaş, kapasite, yetenek ve becerilerine saygı duymayan, genellikle kendi hayatlarında da mükemmeli hedef alarak yaşayan ebeveyn modelidir. Bu tarz anne ve babaların çocukları hata yapmaktan korktukları için girişim yapmaktan, kendini ifade etmekten oldukça çekinirler. İçe kapanık ve çekimser tavırlar sergilerler.

3. AYIPLAMAK VE UTANDIRMAK

Ayıplanan ve utandırılan çocuklar ciddi bir özgüven kaybı yaşar. Çocuk toplum tarafından yada ailesi tarafından gülünç duruma düşmemek için kendini göstermek, ön plana çıkmak istemez.

4. KIZMAK VE AZARLAMAK

• Çocukların çocuk olduğu asla unutulmamalıdır. Hareketli olmaları, çevreyi merak etmeleri doğalarının bir parçasıdır. Bu sırada görülen hatalı davranışlar uygun bir dile ve tutumla düzeltilmeye çalışılmalı, sabırlı olunmalıdır.
• Hiçbir çocuk yoktur ki anne ve babasının bir söylemi ile hatalı davranışı değiştirsin. Bu bir süreçtir ve çocuğa anne baba tarafından o süre çocuğa verilmelidir.
• Yaşı kaç olursa olsun çocuklar asla ve asla ne arkadaşları içinde, ne akrabaları içinde azarlanmamalı, topluluk içinde küçük düşürülmemelidir. Terbiye mahremiyet ve hoşgörü gerektiren özel bir durumdur. Unutulmamalıdır ki ailesi tarafından hor görülüp aşağılanan hiçbir çocuk toplum tarafından kabul edilmez, saygı görmez.

5. ÇOCUĞA ÖZGÜR ALAN BIRAKMAMAK

Gerekli önlemleri aldıktan sonra çocuklar için özgür alan bırakılmalıdır. İşte bu alan içinde çocukların istedikleri gibi davranmasına, deneyimlemesine, düşüp kalkmasına, kirlenmesine, hata yapmasına ve kendi çözüm yolunu üretmesine izin verilmeli, aile içinde kendi fikrini söylemesine olanak tanınmalıdır.

Bu hatalı anne baba tutumlarına karşın;

• Çocuklarımıza saygı göstermeli, fikirlerini sormalı, anlattıklarını ciddiyet ile dinlemeli ve cevap vermeliyiz.
• Özgüvenini geliştirmek için aşırı pofpoflamalardan, gereksiz aferinlerden, abartılı tepkilerden kaçınmalıyız.
• Çocuklarımız bizden yardım istemediği takdirde yardım etmemeli, işini kolaylaştırmak yada çabuklaştırmak adına işi çocuğun elinden almamalıyız.
• Bir işte önemli olan şeyin çabalamak, emek vermek olduğunu söylemeli, sonucu değil çabasını takdir etmeliyiz.

Sevgili anne ve babalar, unutulmamalıdır ki, her çocuk biriciktir. Olduğu gibi kabul görmeyi ister ve bunu hak eder.